Cemaatle Kılınan Namazda Fatiha’nın Okunması

بسم الله الرحمن الرحيم

Soru-Cevap

Cemaatle Kılınan Namazda Fatiha’nın Okunması

Soru:

Namazda imama uyan kişinin Fatiha okumasının hükmü nedir? İmam rükû halindeyken veya rükûa yaklaşırken, imama uyan kişi Fatiha'yı tam olarak okuyamayacak şekilde ona yetişmiş olsa, bu rekattan sayılır mı?

Cevap:

1- Fatiha’yı okuma imkânı olmaksızın imama yetişme yani “mesbuk namazı (cemaatle kılınan namaza baştan yetişemeyip ilk rekâtın rükûundan sonra imama uyan kimse demektir)” açısından olana gelince; bunu “Ahkamu’s Salah” kitabının 67. sayfasında açıklamış ve aşağıdaki şekilde söylemiştik:

(İmama uyan kişi (me’mun) imamla birlikte namaz kılmaya yetişir ve kıraatı okumayı kaçıracağından korkarsa, açılış duasını bırakıp kıraat ile meşgul olur; çünkü kıraat farzdır. Bu yüzden nafile ile meşgul olmaz. Şayet Fatiha’nın bir kısmını okur ve imam da rükûa giderse kıraati terk eder; çünkü imama uymak şarttır. Şayet imam rükûdayken yetişirse, ayakta başlangıç için tekbir getirir, sonra rüku için tekbir getirir ve rükûa gider. Şayet hem başlama hem de rükû tekbiri için niyet ederek tekbir getirirse farz için geçerli olmaz. Çünkü niyette farz ile nafilenin arasını bir araya getirmiştir. Zira niyette bir araya getirmiş olup bu yüzden namaza başlamış olmaz. Şayet imamla birlikte caiz olan rükûa yetişirse, rekata yetişmiş sayılır, şayet buna yetişemez ise rekata yetişmemiş sayılır. Dolayısıyla ne zaman imamla birlikte bir rekâta yetişirse, cemaat namazına yetişmiş sayılır.

Zira Ebu Hureyra Radıyallahu Anh’dan şöyle dediği rivayet edilmiştir: Allah’ın Rasulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: إذا جئتم إلى الصلاة ونحن سجود فاسجدوا ولا تعدوها شيئاً ومن أدرك الركعة فقد أدرك الصلاة “Siz secdede iken namaza yetiştiğinizde hemen secdeye varınız ve bu secdeyi (namazdan) bir rekât saymayınız. Kim rükûa yetişirse, namaz(ın kıyam ve kıraatına) da yetişmiş olur.” Şayet imamla birlikte son rekâta yetişirse, bu namazının ilk (rekâtı) sayılır. Zira Ali Radıyallahu Anh’dan şöyle dediği rivayet edilmiştir: ما أدركت فهو أول صلاتك “(Namazda) yetiştiğin, namazının ilk (rekâtı) sayılır.” Buna göre selam verildiğinde, namazının geri kalan (rekatlarını) kılar. Şayet bu kunut olan bir namaz sırasında olmuş ve imamla birlikte kunutu okumuşsan, namazının sonunda kunutun olduğu (rekât) tekrar edilir. İmama uyan kişinin (me’mun) imama uyması gerekir ve hiçbir fiilde onun önüne geçmemelidir. Zira Ebu Hureyra’dan Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: إنما جعل الإمام ليؤتم به فلا تختلفوا عليه، فإذا كبر فكبروا، وإذا ركع فاركعوا، وإذا قال سمع الله لمن حمده فقولوا اللهم ربنا لك الحمد، وإذا سجد فاسجدوا “İmam, kendisine uyulsun diye imam edilir. O halde o, tekbir getirdiği zaman tekbir getiriniz, rükûa gittiği zaman rükûa gidiniz; Semiallahu limen hamideh dediği zaman; Rabbena ve lekel hamd deyiniz. Secdeye ettiği zaman da secde ediniz.” İmam namazda kıraat esnasında hata yaparsa imama uyan kişi onun önünü açar (unuttuğu ayeti hatırlatır). Zira Enes’ten şöyle dediği rivayet edilmiştir: كان أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم يلقن بعضهم بعضاً في الصلاة “Allah’ın Rasulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in Ashabı, namaz esnasında birbirlerine (Kur’an’ı) hatırlatıyorlardı.” Şayet kıraat dışında bir zikirde olursa, imama uyan kişi işitmesi için yüksek sesle uyarır. Şayet bir fiilde hata yaparsa, ona bildirmek için tesbihat getirir. İmama uyan kişi, şayet imamdan ayrılmaya niyet eder ve kendi başına tamamlarsa caizdir; ister bir özrü olsun isterse olmasın fark etmez: “Çünkü Muaz kıraati uzatınca bir bedevi ondan ayrıldı, bunu Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem’e anlattı, o da buna karşı çıkmadı.”

Umarım bu cevaplar yeterli olmuştur. Bilen ve hüküm verenlerin en hayırlısı Allah’tır.

Kardeşiniz

Ata İbn Halil Ebu Raşta

H. 16 Ramazan 1443 M. 17/04/2022

PDF'i indirmek için tıklayınız

#Hizbut Tahrir#Soru cevap#Fıkıh#Fetva#Namaz#Fatiha