Ukrayna Savaşının, Petrol ve Doğalgaza Etkisi
ABD, onlarca yıl Ukrayna’ya yaptığı müdahale ile Rusya’yı bu köşeye (Ukrayna) sıkıştırmayı başarmıştır...
بِسْـــمِ اللهِ الرَّحْمٰـــنِ الرَّحِيـــم
Siyasi Sohbetler
Ukrayna Savaşının, Petrol ve Doğalgaza Etkisi
A- Avrupa, Rusya’nın Avrupa’ya doğru genişlemesinin tehlikelerine yakından tanıklık etmesi nedeniyle Rus enerji tedarik zincirlerinin kesintiye uğramasının bir numaralı kurbanıdır. Bu nedenle Avrupa, Amerika’nın da desteğiyle, Rus doğalgaz ve petrolünden bağımsız hale geldiğinde, Rusya ile daha iyi mücadele etme arzusunda ve bunun sonuçlarına da katlanmaya hazır. Her ne kadar bu Amerikan yaklaşımı, eski Amerikan stratejisi olsa da Amerika’nın Avrupa’yı Rusya’ya olan enerji bağımlılığından kurtulması için yönlendirdiği söylenemez. Bilakis Amerika’nın Ukrayna’nın pozisyonunu sağlamlaştırması, desteklemesi ve Rusya’yı Ukrayna çıkmazına düşürerek Ukrayna’yı Batıya doğru sürüklemesi ile başarılı olduğu söylenebilir. Başka bir deyişle ABD, onlarca yıl Ukrayna’ya yaptığı müdahale ile Rusya’yı bu köşeye (Ukrayna) sıkıştırmayı başarmıştır. Bu köşe, bütün Avrupa için bir tehdit olarak algılanabilir. Rusya’nın Avrupa’ya yönelik tehdidi gerçek ve aşikâr hale geldiğinde, Avrupa ülkeleri gönüllü olarak Amerikan stratejisine uydular ve ardından Rus enerji kaynaklarının Avrupa’ya akışı kesintiye uğradı. Bunu doğal gaz fiyatlarındaki artış izledi. Rus gazı, sıvılaştırılmış gaz taşımacılığı yapan tankerler ile değil, birçok boru hattı ile Avrupa’ya ulaşıyordu. Bu yüzden ucuzdu. Bu borulardan gaz tedariki “kesintiye uğradığında”, Avrupa’nın çoğunlukla tankerler ile gaz ithal etmesi elzem hale geldi. Bu ise, ihracatçı ülkelerdeki gazın sıvılaştırılması, ardından Avrupa’daki ithalatçı ülkelerde tekrar gaz haline dönüştürülmesi nedeniyle maliyetlidir.
B- Petrole gelince, doğal gazın aksine sadece Avrupa’da değil küresel bazda petrol fiyatları yükseldi. O nedenle petrol fiyatlarında yaşanan artıştan Amerika da etkilendi. Sekteye uğrayan Rusya ve Ukrayna tahılları için de aynısı söylenebilir. Yani tahıl fiyatları, sadece Avrupa’da değil küresel düzeyde arttı. Tüm dünyada olduğu gibi Avrupa’da da tahıl ve petrol kıtlığı meselesi, Rusya ve Ukrayna dışındaki bölgelerden nakliyat olasılığı nedeniyle fiyatların yükselmesi meselesidir. Gaz sıvılaştırma sanayisinin modernliği ve gaz tankerlerinin göreceli kıtlığı sebebiyle doğalgazda durum farklıdır. On yıllardır çevre ve iklim teşvikleri nedenleriyle dünyanın doğal gaza artan bağımlılığı da buna katkıda bulunmuştur. Yani kömür ve nükleer enerji gibi diğerlerine oranla doğalgaz daha az kirletici ve tehlikelidir.
C- Amerika’nın uluslararası piyasalarda doğalgazı dolar cinsinden fiyatlandırma hayali peşinde koştuğu kesin, ama önünde çok büyük engeller var. Rusya, Çin ve diğer ülkeler yerel para birimi ile ticaret yapmak konusunda anlaştılar. Bu, Rusya’nın 2014’ten beri izlediği ve belli bir mesafe kat ettiği bir yaklaşımdır. Daha doğrusu, dünya ülkelerinin Amerikan dolarına olan aşırı bağımlılıkları açığa çıkınca, 2009 mali krizinden bu yana pek çok ülke aynı şeyi düşünmektedir. Yerel para birimiyle karşılıklı ticaret yapmak yaklaşımı halen sınırlı olsa da aslında dünya çapında belli bir mesafe kat ettiği söylenebilir. Belki de Amerika, faiz oranlarını yükseltmesi ve 2022’de izlemeye başladığı yeni güçlü dolar politikası ile dolara olan güveni yeniden tesis etmek ve diğer yerel para birimleriyle ticaret yapılması yaklaşımını zayıflatmak istemiş olabilir. Uzun vadede iklim politikaları, uluslararası ölçekte doğal gaza olan bağımlılığı artıracak ve bu enerji kaynağının öneminin artmasına yol açacaktır. Dolayısıyla doğal gazın dolar cinsinden fiyatlandırılması Amerika’ya büyük fayda sağlayacaktır...
D- Amerika’nın Kuzey Akım gibi boru hatları ile Rusya ve Avrupa arasındaki gaz tedarik zincirlerini kesme çabası, ABD’nin kontrolünde olmayan enerji hatlarının kesilmesi olarak görülmesi çok daha önemli olabilir. Türkiye’nin Amerika’nın uydusu olduğu göz önüne alındığında, Rusya ile doğalgaz hatlarını kesmesi için Türkiye’ye baskı uygulamaması bunu gösteriyor. Rusya Devlet Başkanı Putin, Rus gazını Avrupa’ya taşımak için Türkiye’yi tedarik merkezi yapma niyetinde olduklarını duyurdu. Diğer bir deyişle Amerika, gelecekte Rus gazının Avrupa’ya akışının Washington’un kontrolündeki bir yolla olmasını arzuluyor.
H.04 Rabiu’s Sânî 1444
M.31 Ekim 2022
Allah sizlerden razı olsun